Blogs Blogs

B¿nh gout là gì? Nguyên nhân và cách di¿u tr¿

T¿ng quan b¿nh Gout

B¿nh Gout là gì?

B¿nh Gout (gút) hay còn g¿i th¿ng phong, là b¿nh do r¿i lo¿n chuy¿n hóa nhân purin trong th¿n, khi¿n th¿n không th¿ l¿c axit uric t¿ trong máu. Axit uric thu¿ng vô h¿i và du¿c hình thành trong co th¿, sau dó s¿ du¿c dào th¿i qua nu¿c ti¿u và phân. V¿i ngu¿i b¿ b¿nh gout, lu¿ng axit uric trong máu du¿c tích t¿ qua th¿i gian. Khi n¿ng d¿ này quá cao, nh¿ng tinh th¿ nh¿ c¿a axit uric du¿c hình thành. Nh¿ng tinh th¿ này t¿p trung l¿i ¿ kh¿p và gây viêm, sung và dau d¿n cho b¿nh nhân.

B¿nh gout d¿c trung b¿i nh¿ng d¿t viêm kh¿p c¿p tái phát, ngu¿i b¿nh thu¿ng xuyên b¿ dau d¿n d¿t ng¿t gi¿a dêm và sung d¿ các kh¿p khi d¿t viêm c¿p bùng phát, d¿c bi¿t là các kh¿p ¿ ngón chân cái, nhung cung có th¿ ¿nh hu¿ng t¿i các kh¿p khác ¿ chân (nhu d¿u g¿i, m¿t cá chân, bàn chân) và ít g¿p hon ¿ kh¿p tay (bàn tay, c¿ tay, khu¿u tay), c¿ c¿t s¿ng cung có th¿ b¿ ¿nh hu¿ng.

b¿nh Gout

b¿nh Gout

B¿nh Gout nguy hi¿m nhu th¿ nào?

B¿nh Gout tuy có th¿ làm cho ngu¿i b¿nh cang th¿ng, dau d¿n và m¿t ng¿ nhung Gout là b¿nh lành tính và có th¿ kh¿ng ch¿ b¿ng thu¿c cung nhu phòng ng¿a d¿t c¿p b¿ng vi¿c thay d¿i ch¿ d¿ sinh ho¿t, an u¿ng.

Gout gây ra nhi¿u bi¿n ch¿ng nguy hi¿m

Gout gây ra nhi¿u bi¿n ch¿ng nguy hi¿m

B¿nh Gout du¿c chia thành 3 giai do¿n, tùy theo m¿c d¿ và bi¿u hi¿n c¿a b¿nh:

  • Giai do¿n 1: m¿c axit uric trong máu dã tang lên nhung v¿n chua xu¿t hi¿n các tri¿u ch¿ng b¿nh gout. Thông thu¿ng, ngu¿i b¿nh ch¿ nh¿n th¿y tri¿u ch¿ng d¿u tiên c¿a b¿nh gout sau khi b¿ b¿nh s¿i th¿n.
  • Giai do¿n 2: n¿ng d¿ axit uric lúc này r¿t cao, d¿n d¿n hình thành các tinh th¿ xu¿t hi¿n ¿ ngón chân (n¿t tophi). C¿c tophi thu¿ng bi¿u hi¿n ch¿m, hàng ch¿c nam sau con gout d¿u tiên nhung cung có khi s¿m hon. Khi dã xu¿t hi¿n thì d¿ tang s¿ lu¿ng và kh¿i lu¿ng và có th¿ loét. C¿c tophi thu¿ng th¿y trên khu¿u tay, chân hay các kh¿p ngón tay chân, dôi khi có c¿ trên vành tai

¿ giai do¿n này, ngu¿i b¿nh s¿ c¿m th¿y dau kh¿p nhung con dau s¿ không kéo dài. Ti¿p sau giai do¿n này, ngu¿i b¿nh s¿ g¿p các tri¿u ch¿ng khác c¿a b¿nh Gout v¿i t¿n su¿t ngày càng nhi¿u và m¿c d¿ ngày càng nghiêm tr¿ng hon.

  • Giai do¿n 3: các tri¿u ch¿ng c¿a b¿nh s¿ không bi¿n m¿t và các tinh th¿ axit uric s¿ t¿n công nhi¿u kh¿p.

H¿u h¿t ngu¿i b¿ b¿nh Gout ch¿ ¿ giai do¿n 1 ho¿c 2, r¿t hi¿m ngu¿i có b¿nh ti¿n tri¿n d¿n giai do¿n 3 do các tri¿u ch¿ng b¿nh Gout dã du¿c di¿u tr¿ dúng cách ¿ giai do¿n 2.

Xem thêm: 

Ði¿u tr¿ b¿nh Gout hi¿u qu¿ b¿ng Cao g¿m

Cao g¿m nào t¿t nh¿t? Mua cao g¿m ¿ dâu

Nguyên nhân b¿nh Gout (gút)

Ru¿u bia là tác nhân l¿n gây Gout

Ru¿u bia là tác nhân l¿n gây Gout

Nguyên nhân b¿nh Gout g¿m hai nguyên nhân chính: nguyên phát (da s¿ các tru¿ng h¿p) và th¿ phát

Nguyên phát:

95% các tru¿ng h¿p x¿y ra ¿ nam gi¿i, d¿ tu¿i thu¿ng g¿p là 30-60 tu¿i.

Chua rõ nguyên nhân.

Ch¿ d¿ an th¿c ph¿m có ch¿a nhi¿u purin nhu: gan, th¿n, tôm, cua, lòng d¿ tr¿ng, n¿m… du¿c xem là làm n¿ng thêm b¿nh.

Th¿ phát:

Do các r¿i lo¿n v¿ gen (nguyên nhân di truy¿n): hi¿m g¿p.

Do tang s¿n xu¿t acid uric ho¿c gi¿m dào th¿i acid uric ho¿c c¿ hai:

  • Suy th¿n và các b¿nh lý làm gi¿m d¿ thanh l¿c acid uric c¿a c¿u th¿n
  • Các b¿nh v¿ máu: b¿nh b¿ch c¿u c¿p
  • Dùng thu¿c l¿i ti¿u nhu furosemid, thiazid, acetazolamid, …
  • S¿ d¿ng các thu¿c ¿c ch¿ t¿ bào d¿ di¿u tr¿ các b¿nh ác tính
  • Dùng thu¿c kháng lao nhu ethambutol, pyrazinamid, …

Tri¿u ch¿ng b¿nh Gout (gút)

Tri¿u ch¿ng b¿nh Gout thu¿ng x¿y ra d¿t ng¿t và vào ban dêm. Trong m¿t s¿ tru¿ng h¿p, b¿nh Gout không có d¿u hi¿u ban d¿u. Các bi¿u hi¿n c¿a b¿nh gút thu¿ng xu¿t hi¿n khi ngu¿i b¿nh dã t¿ng m¿c Gout c¿p tính ho¿c mãn tính.

Tri¿u ch¿ng c¿a b¿nh Gout

Tri¿u ch¿ng c¿a b¿nh Gout

Các tri¿u ch¿ng chính c¿a b¿nh bao g¿m:

  • Kh¿p dau d¿t ng¿t, d¿ d¿i, sung t¿y
  • Kh¿p dau nhi¿u hon khi d¿ng vào
  • Kh¿p sung d¿
  • Vùng xung quanh kh¿p ¿m lên

H¿u h¿t các bi¿u hi¿n c¿a b¿nh Gout thu¿ng kéo dài vài gi¿ trong 1–2 ngày. Tuy nhiên, d¿i v¿i tru¿ng h¿p n¿ng, con dau có th¿ x¿y ra trong vòng vài tu¿n.

N¿u ngu¿i b¿ b¿nh Gout không dùng thu¿c tr¿ Gout thu¿ng xuyên, các tri¿u ch¿ng c¿a b¿nh s¿ nghiêm tr¿ng hon.

  • U c¿c tophi: b¿nh này d¿c trung b¿i s¿ tích t¿ tinh th¿ du¿i da. Thông thu¿ng, các kh¿i này s¿ xu¿t hi¿n xung quanh ngón chân, d¿u g¿i, ngón tay và tai. N¿u không du¿c x¿ lý dúng cách thì u tophi s¿ ngày càng l¿n hon.
  • T¿n thuong kh¿p: n¿u ngu¿i b¿nh không dùng thu¿c tr¿ gout, kh¿p có th¿ b¿ t¿n thuong vinh vi¿n. Tình tr¿ng này s¿ làm tang nguy co t¿n thuong xuong và các kh¿p khác.
  • S¿i th¿n: n¿u không di¿u tr¿ Gout dúng cách, các tinh th¿ acid uric không ch¿ tích t¿ quanh kh¿p mà còn tích t¿ trong th¿n gây ra s¿i th¿n.

пi tu¿ng nguy co b¿nh Gout (gút)

T¿ l¿ m¿c b¿nh gout là kho¿ng 1/200 ngu¿i tru¿ng thành. B¿nh có th¿ ¿nh hu¿ng d¿n m¿i ngu¿i, không phân bi¿t tu¿i tác và gi¿i tính. Tuy nhiên, nam gi¿i t¿ 30–50 tu¿i và ph¿ n¿ trong giai do¿n sau mãn kinh thu¿ng m¿c b¿nh này nhi¿u hon. B¿nh ít khi x¿y ra ¿ ngu¿i tr¿ và tr¿ em.

Ngu¿i cao tu¿i có nguy co m¿c Gout cao

Ngu¿i cao tu¿i có nguy co m¿c Gout cao

Các y¿u t¿ nguy co gây b¿nh bao g¿m:

  • Ch¿ d¿ an quá nhi¿u d¿m và h¿i s¿n
  • Tu¿i tác và gi¿i tính: b¿nh xu¿t hi¿n nhi¿u hon ¿ nam gi¿i và ngu¿i l¿n tu¿i
  • U¿ng nhi¿u bia trong th¿i gian dài
  • Béo phì
  • Gia dình có ngu¿i t¿ng b¿ gout
  • M¿i b¿ ch¿n thuong ho¿c m¿i ph¿u thu¿t
  • Tang cân quá m¿c
  • Tang huy¿t áp
  • Ch¿c nang th¿n b¿t thu¿ng
  • S¿ d¿ng m¿t s¿ lo¿i thu¿c có th¿ là nguyên nhân làm tích t¿ axit uric trong co th¿ nhu: Aspirin, Thu¿c l¿i ti¿u, Thu¿c hóa tr¿ li¿u, Các lo¿i thu¿c có th¿ làm suy gi¿m h¿ mi¿n d¿ch nhu cyclosporine
  • T¿ng m¿c các b¿nh nhu dái tháo du¿ng, suy gi¿m ch¿c nang th¿n, b¿nh tim, xo v¿a d¿ng m¿ch, t¿c ngh¿n m¿ch máu, b¿nh truy¿n nhi¿m, tang huy¿t áp
  • M¿t nu¿c

Phòng ng¿a b¿nh Gout (gút)

Nh¿ng thói quen sinh ho¿t giúp h¿n ch¿ di¿n ti¿n c¿a b¿nh gout:

  • Nghe theo hu¿ng d¿n c¿a bác si, không du¿c t¿ ý u¿ng thu¿c không du¿c ch¿ d¿nh ho¿c b¿ thu¿c du¿c kê toa.
  • Tái khám dúng l¿ch h¿n d¿ du¿c theo dõi di¿n ti¿n b¿nh cung nhu tình tr¿ng s¿c kh¿e.
  • Ði¿u tr¿ t¿t các b¿nh lý gây b¿nh gout th¿ phát nhu suy th¿n, các b¿nh lý chuy¿n hóa, ...
  • T¿p th¿ d¿c h¿ng ngày
  • Duy trì cân n¿ng h¿p lý
    Th¿c ph¿m cho ngu¿i b¿ b¿nh Gout

    Th¿c ph¿m cho ngu¿i b¿ b¿nh Gout

пc bi¿t c¿n duy trì ch¿ d¿ an u¿ng h¿p lý:

  • Tránh an n¿i t¿ng, nh¿t là gan, cá mòi
  • Tránh an h¿i s¿n và th¿t d¿
  • An ít ch¿t béo bão hòa và các s¿n ph¿m ch¿a ít ch¿t béo
  • An nhi¿u th¿c ph¿m giàu ch¿t xo nhu dua leo, c¿ s¿n, cà chua, …
  • Thay th¿ dùng du¿ng tinh luy¿n b¿ng du¿ng t¿ nhiên trong rau c¿ và ngu c¿c
  • U¿ng nhi¿u nu¿c: u¿ng t¿ 2,5–3 lít nu¿c m¿i ngày
  • Gi¿m s¿ d¿ng các th¿c u¿ng có c¿n, d¿c bi¿t là bia ru¿u
  • Không u¿ng cà phê, trà, nu¿c u¿ng có ga

Các bi¿n pháp ch¿n doán b¿nh Gout (gút)

B¿nh gout thu¿ng r¿t khó d¿ ch¿n doán chính xác vì các tri¿u ch¿ng g¿n gi¿ng v¿i các b¿nh khác.

Các bi¿n pháp ch¿n doán du¿c áp d¿ng bao g¿m:

  • H¿i b¿nh s¿
  • Khám lâm sàng
  • Xét nghi¿m c¿n lâm sàng
    ¿nh ch¿p X Quang bàn tay b¿ Gout

    ¿nh ch¿p X Quang bàn tay b¿ Gout

Xét nghi¿m máu d¿ do n¿ng d¿ acid uric trong máu

Ch¿c hút d¿ch kh¿p tìm tinh th¿ acid uric

Ch¿p X-quang

Siêu âm kh¿p

Ch¿p CT scanner kh¿p

Ch¿n doán xác d¿nh

Có th¿ áp d¿ng m¿t trong các tiêu chu¿n sau:

Tiêu chu¿n Bennet và Wood (1968): du¿c áp d¿ng r¿ng rãi nh¿t ¿ Vi¿t Nam do d¿ nh¿ và phù h¿p v¿i di¿u ki¿n thi¿u xét nghi¿m (d¿ nh¿y 70%, d¿ d¿c hi¿u 82,7%)

Tìm th¿y tinh th¿ natri urat trong d¿ch kh¿p hay trong các n¿t tophi.

Ho¿c t¿i thi¿u có 2 trong các y¿u t¿ sau dây:

  • Ti¿n s¿ ho¿c hi¿n t¿i có t¿i thi¿u 2 d¿t sung dau c¿a m¿t kh¿p v¿i tính ch¿t kh¿i phát d¿t ng¿t, dau d¿ d¿i, và kh¿i hoàn toàn trong vòng 2 tu¿n.
  • Ti¿n s¿ ho¿c hi¿n t¿i có sung dau kh¿p bàn ngón chân cái v¿i tính ch¿t kh¿i phát d¿t ng¿t, dau d¿ d¿i, và kh¿i hoàn toàn trong vòng 2 tu¿n.
  • Có n¿t tophi
  • Ðã t¿ng ho¿c dang dáp ¿ng t¿t v¿i colchicin (gi¿m viêm, gi¿m dau trong 48 gi¿).

Tiêu chu¿n c¿a ILAR và Omeract (2000): d¿ nh¿y 70%, d¿c hi¿u 78,8%

Có tinh th¿ urat trong d¿ch kh¿p, và / ho¿c:

Tìm th¿y tinh th¿ urat d¿c trung trong n¿t tophi b¿ng phuong pháp hóa h¿c ho¿c kính hi¿n vi phân c¿c, và / ho¿c:

Có 6 trong s¿ 12 bi¿u hi¿n lâm sàng, xét nghi¿m và X-quang sau:

  • Viêm ti¿n tri¿n t¿i da trong vòng m¿t ngày
  • Có hon m¿t con viêm kh¿p c¿p
  • Viêm kh¿p ¿ m¿t kh¿p
  • п vùng kh¿p
  • Sung, dau kh¿p bàn ngón chân I
  • Viêm kh¿p bàn ngón chân I ¿ m¿t bên
  • Viêm kh¿p c¿ chân m¿t bên
  • N¿t tophi nhìn th¿y du¿c
  • Tang acid uric máu (nam = 420 mmol/l, n¿ = 360 mmol/l)
  • Sung dau kh¿p không d¿i x¿ng
  • Nang du¿i v¿ xuong, không có hình khuy¿t xuong trên X-quang
  • C¿y vi khu¿n âm tính

Các bi¿n pháp di¿u tr¿ b¿nh Gout (gút)

Nguyên t¿c di¿u tr¿ gout

  • Ði¿u tr¿ viêm kh¿p trong con gout c¿p.
  • D¿ phòng tái phát con gout, d¿ phòng l¿ng d¿ng urat trong các mô và d¿ phòng bi¿n ch¿ng thông qua di¿u tr¿ h¿i ch¿ng tang acid uric máu v¿i m¿c tiêu ki¿m soát acid uric máu du¿i 360 mmol/l (60 mg/l) v¿i gout chua có n¿t tophi và du¿i 320 mmol/l (50 mg/l) v¿i gout có n¿t tophi.

Ði¿u tr¿ c¿ th¿

Ch¿ d¿ an u¿ng - sinh ho¿t cho ngu¿i b¿ gout

  • Tránh các ch¿t có nhi¿u purin nhu t¿ng d¿ng v¿t, th¿t, cá, tôm, cua, … Có th¿ an tr¿ng, hoa qu¿. An th¿t không quá 150 gram m¿i ngày.
  • Không u¿ng ru¿u, c¿n gi¿m cân, t¿p luy¿n th¿ d¿c thu¿ng xuyên.
  • U¿ng nhi¿u nu¿c, kho¿ng 2-4 lít nu¿c m¿i ngày
  • Tránh các thu¿c làm tang acid uric máu, tránh các y¿u t¿ làm kh¿i phát con gout c¿p nhu cang th¿ng, ch¿n thuong, …

Ði¿u tr¿ n¿i khoa

  • Thu¿c kháng viêm: dùng trong giai do¿n con gout c¿p d¿ gi¿m viêm
  • Thu¿c gi¿m acid uric máu: dùng trong giai do¿n mãn tính d¿ tránh tái phát con gout c¿p

Ði¿u tr¿ ngo¿i khoa

Bác si dang ph¿u thu¿t cho b¿nh nhân Gout

Bác si dang ph¿u thu¿t cho b¿nh nhân Gout

Ph¿u thu¿t c¿t b¿ n¿t tophi du¿c ch¿ d¿nh trong tru¿ng h¿p:

  • Gout kèm bi¿n ch¿ng loét
  • B¿i nhi¿m n¿t tophi
  • N¿t tophi kích thu¿c l¿n, ¿nh hu¿ng d¿n v¿n d¿ng ho¿c vì lý do th¿m m¿

Khi ph¿u thu¿t c¿n dùng colchicin nh¿m tránh kh¿i phát con gout c¿p và k¿t h¿p thu¿c h¿ acid uric máu.

Hi¿u dúng v¿ các nguyên nhân gây b¿nh Gout s¿ giúp cho các b¿nh nhân tránh du¿c nguy co và có m¿t s¿c kh¿e t¿t hon, tránh b¿nh t¿t ¿nh hu¿ng t¿i cu¿c s¿ng.

Các lời bình
Trackback URL: