Phân lo¿i b¿nh sâu rang nhu th¿ nào?

Sâu rang là b¿nh lý rang mi¿ng ph¿ bi¿n mà m¿c ph¿i ¿ m¿i d¿ tu¿i, d¿c bi¿t ¿ tr¿ nh¿. Nguyên nhân ch¿ y¿u là do không cham sóc rang mi¿ng thu¿ng xuyên, khi¿n cho nh¿ng v¿n th¿c an tích t¿ thành m¿ng bám và t¿o di¿u ki¿n cho vi khu¿n phát tri¿n. Sâu rang da ph¿n g¿p ph¿i t¿i rang hàm gây dau nh¿c. N¿u không du¿c phát hi¿n và x¿ lý k¿p th¿i, vi khu¿n s¿ phá hu¿ c¿u trúc c¿a rang và d¿n d¿n m¿t s¿ b¿nh nha chu khác nhu: nu¿u b¿ t¿n thuong, viêm chân rang, nhi¿m trùng, rang lung lay, th¿m chí là r¿ng rang. Các chuyên gia hàng d¿u ngành nha khoa dã phân chia ra 3 m¿c d¿ sâu rang, bao g¿m: sâu rang d¿ 1, sâu rang d¿ 2 và sâu rang d¿ 3. M¿i giai do¿n d¿u có nh¿ng tri¿u ch¿ng, tác h¿i và cách di¿u tr¿ khác nhau. п hi¿u rõ hon, m¿i quý v¿ tham kh¿o bài vi¿t sau.

M¿c d¿ n¿ng nh¿ c¿a sâu rang

Sâu rang d¿ 1 (M¿c d¿ nh¿)

Sâu rang m¿c d¿ nh¿ còn du¿c g¿i là sâu rang d¿ 1. D¿u hi¿u d¿ nhìn th¿y nh¿t c¿a sâu rang giai do¿n d¿u chính là s¿ xu¿t hi¿n c¿a nh¿ng v¿t tr¿ng d¿c ho¿c l¿m d¿m màu den (ho¿c nâu) trên b¿ m¿t rang. ¿ giai do¿n này, b¿nh nhân s¿ r¿t d¿ ch¿ quan vì v¿n chua c¿m th¿y dau nh¿c hay khó ch¿u.

Cách x¿ lý giai do¿n sâu rang ¿ giai do¿n này khá don gi¿n, b¿n nên thu¿ng xuyên rang mi¿ng m¿t cách c¿n th¿n và t¿t nh¿t nên d¿n nha khoa d¿ lo¿i b¿ vôi rang d¿nh k¿ 6 tháng/l¿n d¿ tránh b¿nh chuy¿n bi¿n sang sâu rang d¿ 2.

Sâu rang d¿ 2 (Sâu rang dã an vào tu¿)

¿ giai do¿n này, vi khu¿n sâu rang dã b¿t d¿u t¿n công vào trong c¿u trúc t¿y rang và d¿n d¿n s¿ phá h¿y men rang . Khi¿n cho b¿nh nhân c¿m th¿y dau rang khi an u¿ng và gây b¿t ti¿n cho sinh ho¿t hàng ngày.

N¿u nhu b¿n dang g¿p ph¿i nh¿ng tri¿u ch¿ng sâu rang d¿ 2, thì hãy d¿n co s¿ nha khoa d¿ bác si th¿c hi¿n trám rang càng s¿m càng t¿t. Bác si s¿ dùng d¿ng c¿ nha khoa chuyên d¿ng d¿ làm s¿ch v¿t sâu d¿ ngan ch¿n vi khu¿n sâu rang phát tri¿n. Sau dó d¿p v¿t li¿u trám rang vào l¿ sâu, nh¿m khôi ph¿c l¿i c¿u trúc rang m¿t và h¿n ch¿ vi khu¿n ti¿p t¿c an sâu vào tu¿ rang (sâu rang d¿ 3).

Sâu rang d¿ 3 ( Sâu d¿n t¿y rang)

Trong các lo¿i sâu rang thì m¿c d¿ sâu rang d¿ 3 du¿c c¿nh báo là nguy hi¿m d¿n s¿c kho¿ nh¿t.

Khi b¿n có th¿ c¿m nh¿n nh¿ng con dau nh¿c, th¿m chí dau d¿ d¿i lúc v¿ dêm thì có nghia là tình tr¿ng b¿nh c¿a b¿n dã chuy¿n sang m¿c d¿ sâu rang n¿ng. Vi khu¿n s¿ an sâu vào v¿ trí dáy chân rang, hình thành ¿ viêm nhi¿m và gây ra tình tr¿ng viêm t¿y rang. Ðây là nguyên nhân chính làm tang nguy co áp xe rang, sâu rang hàm n¿ng, th¿m chí là m¿t rang, nhi¿m trùng máu.

Khi sâu rang dã di¿n bi¿n d¿n m¿c d¿ nghiêm tr¿ng, b¿n c¿n d¿n khoa d¿ nha si x¿ lý k¿p th¿i. N¿u nhu chân rang chua b¿ vi khu¿n t¿n công d¿n, bác si s¿ áp d¿ng phuong án trám rang d¿ ph¿c h¿i v¿t sâu. Còn n¿u t¿y rang dã b¿ phá hu¿ nhi¿u thì bác si s¿ ch¿ d¿nh nh¿ b¿ rang d¿ tránh nhi¿m trùng xuong hàm.

Xem thêm: Ði¿u tr¿ viêm nu¿u l¿i hi¿u qu¿ t¿i nhà

Phòng ng¿a b¿nh Sâu rang

V¿ sinh rang mi¿ng t¿t có th¿ giúp tránh sâu rang, du¿i dây là m¿t s¿ l¿i khuyên d¿ giúp ngan ng¿a sâu rang g¿m:

• Ðánh rang b¿ng kem dánh rang có fluoride sau khi an ho¿c u¿ng. Ðánh rang ít nh¿t hai l¿n m¿t ngày và lý tu¿ng nh¿t sau m¿i b¿a an, s¿ d¿ng kem dánh rang có ch¿a fluoride. п làm s¿ch gi¿a rang c¿a b¿n, dùng ch¿ nha khoa ho¿c s¿ d¿ng bàn ch¿i k¿ rang (interdental cleaner).
• Khám rang d¿nh k¿. Làm s¿ch rang chuyên nghi¿p và ki¿m tra rang mi¿ng thu¿ng xuyên, có th¿ giúp ngan ng¿a b¿nh sâu rang ho¿c phát hi¿n s¿m.
• Trám rang là phuong pháp du¿c s¿ d¿ng d¿ khôi ph¿c l¿i nh¿ng chi¿c rang dã b¿ hu h¿ng do sâu rang gây nên, dem l¿i ch¿c nang bình thu¿ng nhu rang t¿ nhiên. п th¿c hi¿n vi¿c trám rang, d¿u tiên ngu¿i b¿nh s¿ du¿c nha si lo¿i b¿ các ch¿t li¿u gây sâu rang, làm s¿ch vùng b¿ ¿nh hu¿ng, sau dó s¿ dùng ch¿t chuyên d¿ng l¿p kín vùng kho¿ng tr¿ng. B¿ng cách dó s¿ ngan c¿n du¿c s¿ xâm nh¿p c¿a vi khu¿n trên b¿ m¿t rang. Trám rang giúp c¿i thi¿n tình tr¿ng sâu rang, dua rang tr¿ v¿ tình tr¿ng ban d¿u, h¿n ch¿ sâu rang quay l¿i. Phuong pháp này không gây ¿nh hu¿ng d¿n c¿u trúc c¿a rang cung nhu hàm m¿t, b¿i không c¿n mài cùi hay ch¿p rang. Trung tâm ki¿m soát và phòng ng¿a d¿ch b¿nh (CDC) khuy¿n ngh¿ s¿ d¿ng ch¿t trám rang cho t¿t c¿ tr¿ em trong d¿ tu¿i di h¿c. Ch¿t b¿t kín có th¿ t¿n t¿i trong vài nam tru¿c khi chúng c¿n du¿c thay th¿, nhung chúng c¿n du¿c ki¿m tra thu¿ng xuyên.
• U¿ng m¿t ít nu¿c máy. H¿u h¿t các ngu¿n cung c¿p nu¿c công c¿ng dã b¿ sung fluoride, có th¿ giúp gi¿m sâu rang dáng k¿. N¿u ch¿ u¿ng nu¿c dóng chai không ch¿a fluoride, s¿ b¿ qua các l¿i ích c¿a fluoride.
• Tránh an v¿t thu¿ng xuyên. B¿t c¿ khi nào an ho¿c u¿ng d¿ u¿ng không ph¿i là nu¿c, thì s¿ giúp vi khu¿n mi¿ng t¿o ra axit có th¿ phá h¿y men rang. N¿u an nh¿ ho¿c u¿ng nu¿c ng¿t có gas thu¿ng xuyên thì rang s¿  b¿ t¿n công liên t¿c.
• An th¿c ph¿m t¿t cho rang. M¿t s¿ th¿c ph¿m và d¿ u¿ng t¿t cho rang hon nh¿ng lo¿i khác. Tránh các th¿c ph¿m b¿ m¿c k¿t trong các rãnh và h¿ rang trong th¿i gian dài ho¿c dánh rang ngay sau khi an. Tuy nhiên, th¿c ph¿m nhu trái cây và rau qu¿ tuoi làm tang luu lu¿ng nu¿c b¿t và cà phê không du¿ng, trà và k¿o cao su không du¿ng giúp r¿a trôi các m¿ng th¿c an.
• Cân nh¿c di¿u tr¿ b¿ng fluoride. Nha si có th¿ d¿ ngh¿ phuong pháp di¿u tr¿ b¿ng fluoride d¿nh k¿, d¿c bi¿t là n¿u ngu¿i b¿nh không nh¿n d¿ fluoride thông qua nu¿c u¿ng có fluoride và các ngu¿n khác.
• Phuong pháp di¿u tr¿ k¿t h¿p. Nhai k¿o cao su d¿a trên xylitol cùng v¿i fluoride theo toa và nu¿c r¿a kháng khu¿n có th¿ giúp gi¿m nguy co sâu rang.

Các bi¿n pháp ch¿n doán b¿nh Sâu rang

Nha si thu¿ng có th¿ phát hi¿n sâu rang b¿ng cách:

• H¿i v¿ tri¿u ch¿ng dau rang và s¿ nh¿y c¿m c¿a rang
• Ki¿m tra mi¿ng và rang c¿a ngu¿i b¿nh b¿ng d¿ng c¿ nha khoa
• Ch¿p X-quang nha khoa có th¿ cho th¿y m¿c d¿ sâu rang. Ch¿p X-Quang nha khoa s¿ không gây ¿nh hu¿ng d¿n s¿c kh¿e c¿a ngu¿i b¿nh. Ðúng là tia X có kh¿ nang gây nhi¿m x¿ có h¿i cho s¿c kh¿e c¿a con ngu¿i nghiêm tr¿ng n¿u ti¿p xúc nhi¿u l¿n. Tuy nhiên, trong y t¿ và nha khoa thì cu¿ng d¿ du¿c dùng d¿ ch¿p X-Quang r¿t nh¿ và du¿c ki¿m soát. Phòng ch¿p thu¿ng du¿c b¿o v¿ v¿i áo và vách chì giúp h¿p th¿ t¿i da các tia tán x¿. Các tr¿ lý trong phòng ch¿p du¿c dào t¿o bài b¿n và có chuyên môn trong linh v¿c này s¿ ti¿n hành ch¿p X-ray m¿t cách nhanh chóng và hi¿u qu¿ nh¿t.

Các bi¿n pháp di¿u tr¿ b¿nh Sâu rang

Ki¿m tra thu¿ng xuyên có th¿ xác d¿nh sâu rang và các tình tr¿ng rang mi¿ng khác tru¿c khi chúng gây ra các tri¿u ch¿ng dáng lo ng¿i và d¿n d¿n các v¿n d¿ nghiêm tr¿ng hon. Ngu¿i b¿nh c¿n khám s¿c kh¿e rang mi¿ng s¿m thì càng có co h¿i d¿o ngu¿c các giai do¿n s¿m nh¿t c¿a sâu rang và ngan ch¿n s¿ ti¿n tri¿n c¿a nó. Ði¿u tr¿ sâu rang ph¿ thu¿c vào m¿c d¿ nghiêm tr¿ng và tình tr¿ng s¿c kh¿e c¿a ngu¿i b¿nh. L¿a ch¿n di¿u tr¿ bao g¿m:

• Phuong pháp di¿u tr¿ b¿ng florua. N¿u sâu rang ch¿ m¿i b¿t d¿u, phuong pháp di¿u tr¿ b¿ng fluoride có th¿ giúp khôi ph¿c l¿i men rang và dôi khi có th¿ d¿o ngu¿c trong giai do¿n r¿t s¿m. Các phuong pháp di¿u tr¿ fluoride nhu s¿ d¿ng nu¿c máy, kem dánh rang và nu¿c súc mi¿ng. Các phuong pháp di¿u tr¿ b¿ng florua có th¿ là ch¿t l¿ng, gel, b¿t ho¿c vecni du¿c ch¿i lên rang ho¿c d¿t trong m¿t khay nh¿ v¿a v¿i rang c¿a ngu¿i b¿nh.
• Trám. Ch¿t trám, còn du¿c g¿i là ph¿c hình, là l¿a ch¿n di¿u tr¿ chính khi sâu rang dã ti¿n tri¿n vu¿t qua giai do¿n s¿m nh¿t. Ch¿t trám du¿c làm b¿ng các v¿t li¿u khác nhau, ch¿ng h¿n nhu nh¿a composite có màu rang, h¿n h¿p s¿ ho¿c nha khoa là s¿ k¿t h¿p c¿a m¿t s¿ v¿t li¿u. Trám rang là cách di¿u tr¿ sâu rang hi¿u qu¿
• B¿c rang s¿. пi v¿i sâu rang r¿ng ho¿c rang y¿u, ngu¿i b¿nh có th¿ c¿n b¿c rang - m¿t l¿p ph¿ toàn b¿ thân rang. Rang s¿ có th¿ du¿c làm b¿ng vàng, s¿ cu¿ng d¿ cao, nh¿a, s¿ nung ch¿y v¿i kim lo¿i ho¿c các v¿t li¿u khác.
• Nh¿ rang. M¿t s¿ rang b¿ sâu rang nghiêm tr¿ng d¿n m¿c chúng không th¿ ph¿c h¿i và ph¿i du¿c lo¿i b¿. Nh¿ rang có th¿ d¿ l¿i m¿t kho¿ng tr¿ng s¿ làm cho các rang khác b¿ d¿ch chuy¿n, xô l¿ch.

Sâu rang gây dau nh¿c và m¿t th¿m m¿ nên ¿nh hu¿ng r¿t nhi¿u d¿n cu¿c s¿ng nên phòng ng¿a b¿ng cách v¿ sinh rang mi¿ng s¿ch s¿ là hi¿u qu¿ nh¿t. Khi dã m¿c b¿nh thì c¿n phát hi¿n s¿m và di¿u tr¿ dúng cách d¿ tránh nh¿ng phi¿n toái không dáng có.